این روز‌ها زمزمه ثبت جهانی شهر باستانی هگمتانه بیشتر از همیشه به گوش می‌رسد و بعد از مدت‌ها پیگیری‌های مختلف توسط دست اندر کاران و دغدغه مندان، شهر همدان در حال آماده شدن برای میزبانی ارزیابان یونسکو است.
حال باید ببینیم که چرا ثبت جهانی برای کشور‌ها مهم است؟ چرا رقابت شدید و رایزنی‌های پیچیده‌ای برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو وجود دارد؟
حتی برخی کشور‌ها حاضرند هزینه سنگینی برای این ثبت بپردازند. اما مزیت ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو چیست؟
وقوع دو جنگ جهانی سبب تخریب و نابودی بسیاری از آثار تاریخی در سراسر جهان بخصوص در کشور‌های اروپایی شد؛ برای مقابله با همین مسئله پس از پایان جنگ جهانی دوم، کشور هلند به سازمان ملل پیشنهاد داد که برای حفاظت از میراث فرهنگی و باستانی کشور‌ها قانونی تصویب کند و سازمان ملل نیز دو پروتکل مختلف در این رابطه تصویب کرد. البته با شدت گرفتن جنگ در سال‌های اخیر سازمان ملل قانون دیگری در این راستا تصویب کرد که براساس آن، هرگونه تخریب آثار عضو فهرست میراث جهانی یونسکو، جنایت جنگی حساب شود.
یکی از مزایای ثبت جهانی و در فهرست میراث جهانی قرار گرفتن یک ابنیه یا اثر تاریخی، جلوگیری از تخریب و حفاظت از آن اثر است و همچنین، اعطای کمک‌های مالی از سوی یونسکو، به طور مثال در زمان وقوع زمین لرزه بم، ایران توانست از یونسکو برای مرمت اثر کمک مالی بگیرد، بنابراین یکی از مهمترین مزایای ثبت جهانی یک اثر حفظ و نگهداری آن و کمک‌های مالی است.
از سوی دیگر هر گاه اثری ثبت جهانی میشود به لیست مقاصد گردشگری داخلی و بین المللی افزوده میشود به طوری که گردشگران در سراسر دنیا با یک جستجو در مرورگر‌های خود می‌توانند آن اثر را با شناسنامه‌ای که یونسکو تعریف کرده مشاهده و علاقمندان آن اثر را برای بازدید انتخاب کنند که قطعا ورود گردشگربرای هر کشور و هر شهری می‌تواند حایز اهمیت باشد چرا که دستاورد‌های اقتصادی متعددی را به دنبال خواهد داشت.
با توجه به فواید ذکر شده برای ثبت جهانی و استقبال کشور‌ها از این امر، در سال‌های اخیر رقابت زیادی میان کشور‌ها برای ثبت جهانی ایجاد شده و در خواست‌های متعددی سالانه ارایه میشود، از این رو یونسکو محدودیت‌هایی را برای این ثبت‌ها در نظر گرفته است و هر کشور سالانه امکان نامزدی و معرفی یک اثرش را دارد؛ بنابراین امسال تپه باستانی هگمتانه جهت ثبت انتخاب شده که این فرصت طلایی بعد از سال‌ها بی توجهی برای کشور و شهر همدان ایجاد شده است لذا انتظار می‌رود مدیران و دست اندرکاران بدون تعلل از این فرصت پیش آمده به نحو احسن استفاده کنند و آیتم‌های مورد نظر جهت ثبت جهانی را در نظر بگیرند و برای برطرف کردن موانع ثبت، اقدامات عاجل داشته باشند، گرچه حرکت‌های خوبی از سوی مردم و برخی مسئولین آغاز شده، ولی برای تسریع نیاز به همکاری و تعامل بیشتری است.
در پایان یک نکته بسیار حایز اهمیت است چرا که درخواست پرونده ثبت جهانی برای هر اثری فقط یکبار در یونسکو پذیرفته میشود و اگر کشوری در این امر بعد از پذیرش پرونده تعلل نماید و یا موانع ثبت را برطرف نکرده باشد و با امتیاز منفی ارزیابان مواجه خواهد شد و برای همیشه از لیست ثبت جهانی خارج و محروم میشود، در حال حاضر فرصت پیش آمده برای ثبت جهانی تپه هگمتانه اهتمام جدی تری را می‌طلبد و امیدواریم با همکاری مردم و مسئولین و برطرف کردن کامل موانع، شاهد ثبت جهانی شهر باستانی هگمتانه باشیم و برای آیندگان میراثی ماندگار و با ارزش به جای بگذاریم.
