در نظام‌های مردم‌سالار مبتنی بر حاکمیت قانون، مشارکت فعال شهروندان در امور مربوط به زندگی خود، از طریق نهاد‌های مردمی همچون شورای شهر و شهرداری، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. در این راستا، شفافیت و پاسخگویی، دو رکن اساسی حاکمیت خوب و از حقوق بنیادین شهروندان به شمار می‌روند.
به گزارش تابناک همدان، در این نوشتار، به بررسی مطالبات مردم از شورای شهر و شهرداری در خصوص شفافیت و اطلاع رسانی صورت‌های مالی و بودجه‌ای پس از حسابرسی سال مالی، با تکیه بر: ۱_ اصول حاکمیت قانون ۲_حقوق شهروندی ۳_ تعهدات نهاد‌های عمومی در سایه سار قوانین موضوعه جاری می‌پردازیم.
۱_اصل حاکمیت قانون و حقوق شهروندی:
الف _ حاکمیت قانون: در نظام مبتنی بر حاکمیت قانون، هیچ فرد یا نهادی، فارغ از جایگاه و مقام خود، از قانون مستثنی نیست و تمامی ارکان دولت اعم از قوه مجریه، مقننه و قضائیه موظف به رعایت قانون و پاسخگویی در قبال آن هستند.
ب_ حقوق شهروندی: مجموعه حقوق و آزادی‌های بنیادی است که به موجب قانون اساسی و سایر قوانین به همه افراد، فارغ از هرگونه تمایز، اعطا می‌شود. شفافیت در عملکرد نهاد‌های عمومی، از جمله حقوق مسلم شهروندان است و آنها باید از نحوه عملکرد و چگونگی استفاده از منابع عمومی آگاه باشند.
ج_ تعهدات نهاد‌های عمومی: نهاد‌های عمومی، به عنوان نمایندگان مردم، موظف به پاسخگویی به آنها در قبال عملکرد خود هستند. این امر از طریق انتشار اطلاعات، برگزاری جلسات پرسش و پاسخ و ایجاد سازوکار‌های مناسب برای مشارکت مردم در تصمیم‌گیری‌ها محقق می‌شود.
۲_مطالبات مردم در پرتو اصول فوق:
الف _انتشار به موقع و منظم صورت‌های مالی و بودجه‌ای سالانه: مردم حق دارند به طور دقیق از نحوه عملکرد شورا و شهرداری و چگونگی استفاده از منابع عمومی آگاه باشند. این امر از طریق انتشار به موقع و منظم صورت‌های مالی و بودجه‌ای سالانه، به تفکیک برنامه‌ها و فعالیت‌ها، به صورت شفاف و قابل فهم با استفاده از جداول و نمودار‌ها آماری، برای مردم محقق می‌شود.
ب _ انتشار کامل گزارش حسابرسی سالانه: مردم حق دارند به طور کامل و بدون سانسور از نتایج حسابرسی سالانه شورا و شهرداری مطلع شوند. این امر به آنها کمک می‌کند تا عملکرد این نهاد‌ها را به طور دقیق رصد و از منظر تخصص‌های متفاوت، ارزیابی کرده و در صورت مشاهده هرگونه تخلف یا سوء استفاده، مراتب را به مراجع ذیصلاح گزارش نمایند.
ج_ برگزاری جلسات پرسش و پاسخ با مردم: شورای شهر و شهرداری، موظف به برگزاری جلسات منظم با مردم برای پاسخگویی به سوالات و ابهامات آنها در خصوص عملکرد و بودجه هستند. این جلسات فرصتی برای مردم فراهم می‌کند تا با عملکرد این نهاد‌ها از نزدیک آشنا شده و نظرات و پیشنهادات خود را ارائه نمایند.
د_ ایجاد سامانه‌ی شفافیت: ایجاد یک سامانه‌ی شفافیت آنلاین که در آن اطلاعات مربوط به عملکرد، بودجه، قرارداد‌ها و سایر فعالیت‌های شورا و شهرداری به طور مستمر و به‌روزرسانی شود، از جمله مطالبات مردم است. این سامانه باید به گونه‌ای طراحی و ارائه گردد که دسترسی به اطلاعات برای عموم مردم آسان و راحت باشد.
جمع بندی:
شفاف سازی و انتشار صورت‌های مالی و صورت‌های بودجه‌ای و پرهیز از کلی گویی در خصوص بودجه سالیانه شهرداری، امری ضروری برای تحقق اصول حاکمیت قانون، حقوق شهروندی و ارتقای سطح اعتماد و مشارکت مردم در امور شهر است. شورای شهر و شهرداری بهار مکلّف به رعایت این اصول و پاسخگویی به مطالبات مردم در این خصوص هستند.
_ مردم با اتکا به اصول حاکمیت قانون، حقوق شهروندی و تعهدات نهاد‌های عمومی، حق دارند خواستار شفافیت بیشتر در عملکرد شورا و شهرداری و ارتقای سطح حاکمیت خوب درسطح شهر باشند.
_با هم و در کنار هم برای شفافیت، پاسخگویی و ارتقای سطح زندگی کمی و کیفی مردم در سطح شهر تلاش کنیم!
نویسنده: مهدی رهنما _ فعال مدنی