معاون آبخیزداری منابع طبیعی و استان همدان در خصوص تصرف و تخریب اراضی طبیعی بیان کرد: یک‌طرف قضیه مسئله قانون‌گذار، در طرف دیگر نیز مسئله اجرا و نظارت منابع طبیعی مطرح است.
معاون آبخیزداری منابع طبیعی و استان همدان در خصوص تصرف و تخریب اراضی طبیعی بیان کرد: یک‌طرف قضیه مسئله قانون‌گذار، در طرف دیگر نیز مسئله اجرا و نظارت منابع طبیعی مطرح است.
به گزارش تابناک همدان محمد مهدی آرتیمانی با تأکید بر اینکه طمع و تصرف مردم نیز زیاد شده و اراضی ارزش پیداکرده و ارزشمندتر نیز می‌شود، عنوان کرد: برای جلوگیری از تصرف و تخریب اراضی باید نقشه‌ها دقیق‌تر شده و مردم نیز حریم و حقوق را رعایت کنند و قانون‌گذار نیز خطوط را مشخص و خط قرمز تعیین کند.
وی تصریح کرد: وظایف سنگین، نیروی محدود و توان کم اداری منابع طبیعی و آبخیزداری و قوانین متناقض سبب این‌سو استفاده‌ها و تخریب و تصرف‌شده است.
معاون آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان با اشاره به اینکه عامل اصلی نگه‌دارنده و تخریب خاک پوشش گیاهی است، مطرح کرد: پوشش گیاهی عامل مهمی در حفظ خاک ازنظر احیا، توسعه و سایر بخش‌های محیط زیستی، کشاورزی و دام‌پروری است.
آرتیمانی بابیان اینکه عواملی نظیر باد و آب، خاک را جابه‌جا و حمل می‌کند و ۹۰ درصد فرسایش در استان همدان آبی است، اظهار داشت: پوشش گیاهی سطح مراتع به‌وسیله شخم و شیار و چرای بی‌رویه دام دستخوش تغییر شده است.
وی تأکید کرد: اگر چرای دام در مراتع بیش‌ازحد و بدون مدیریت باشند پوشش گیاهی از بین می‌رود و زمین لخت شده و در معرض بارش باران و وزش باد قرار می‌گیرد.
معاون آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان با تأکید بر اینکه طبق آخرین آمار تعداد دام در مراتع ۳ برابر ظرفیت مجاز است، افزود: به‌طور مثال به‌جایی اینکه ۶ دام برای چرا وارد یک هکتار مرتع شوند، ۲۰ رأس دام وارد مرتع می‌شود.
آرتیمانی با اشاره به اینکه هر چه پوشش گیاهی مناسب و خوش‌خوراک باشد دام می‌خورد و پوشش گیاهی نامناسب باقی می‌ماند، گفت: با ادامه این روند ۶۰ الی ۷۰ درصد پوشش گیاهی مراتع از بین می‌رود.
وی بابیان اینکه از بین رفتن پوشش گیاهی عامل مهم فرسایش خاک است، عنوان کرد: شیب اراضی نیز به افزایش میزان فرسایش خاک کمک می‌کند و هرکجا که شیب زیاد باشد فرسایش راحت‌تر و در حجم بیشتری اتفاق می‌افتد.
معاون آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان تصریح کرد: میزان و نوع بارش نیز در فرسایش خاک تأثیرگذار است، هر چه قطرات باران درشت و شدت بارش بیشتر باشد خاک را جابه‌جا کرده و ساختار خاک را از بین می‌برد.
آرتیمانی با اشاره به اینکه اگر پیوستگی ذرات خاک از بین برود راحت جابه‌جا می‌شود، مطرح کرد: شخم زدن زمین در جهت شیب نیز در افزایش میزان فرسایش تأثیر دارد.
میزان فرسایش خاک در قسمت‌های جنوبی استان بیشتر است
وی در خصوص اینکه کدام مناطق و بخش‌هایی از استان بیشتر دچار فرسایش تشدید پذیر و غیرمجاز شده‌اند، اظهار داشت: میزان فرسایش در قسمت‌های جنوبی استان و حوزه کرخه یعنی شهرستان‌های ملایر، نهاوند، تویسرکان و اسدآباد بیشتر است ضمن اینکه تنها پوشش گیاهی علت فرسایش زیاد در این شهرستان‌ها نیست و میزان شیب زیاد نیز به فرسایش بیشتر خاک کمک می‌کند.
آرتیمانی افزود: در شمال استان شهرستان‌های کبودرآهنگ، رزن و ... جابه‌جایی خاک بیشتر است، اما، چون میزان شیب کمتر است خاک کمتر از این مناطق خارج‌شده و در آمار‌ها دیده می‌شود.
وی بابیان اینکه عموماً فرسایش خاک را در ایستگاه هیدرومتری در پایین‌دست رودخانه‌ها اندازه‌گیری می‌کنند، عنوان کرد: در نقطه خروجی در شهرستان رزن روستای امیرآباد نزدیک استان مرکزی ایستگاه هیدرومتری وجود دارد که میزان فرسایش و رسوبات اندازه‌گیری می‌شود و باکم بودن شیب، خاک به این ایستگاه دیرتر و کمتر می‌رسد و آمار کمتر نشان داده می‌شود.
آرتیمانی بیان کرد: در حوزه کرخه شهرستان‌های نهاوند، ملایر و تویسرکان به دلیل شیب زیاد میزان فرسایش در ایستگاه بیشتر دیده می‌شود.
وی در خصوص برنامه و راهکار‌های آبخیزداری و منابع طبیعی برای مقابله با فرسایش خاک در سطح استان تصریح کرد: در حوزه آبخیزداری، جنگل و مراتع اقدامات حفاظتی و جلوگیری از ورود بیش حد دام به مراتع جلوگیری از شخم شیار انجام می‌شود که به کاهش میزان فرسایش کمک می‌کند.
معاون آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان با اشاره به اینکه در حوزه آبخیزداری ۲ مسئله حفظ و احیا و برنامه‌ریزی برای توسعه اقدامات موردتوجه است، اظهار داشت: در حوزه حفظ و احیا ۴ عملیات بیولوژیکی، مکانیکی، بیومکانیکی و مدیریتی انجام می‌شود.
عملیات بیولوژیکی باهدف حفظ و توسعه پوشش گیاهی انجام می‌شود
آرتیمانی بابیان اینکه عملیات بیولوژیکی باهدف حفظ و توسعه پوشش گیاهی انجام می‌شود که اقداماتی نظیر بذرپاشی، بذرکاری و نهال‌کاری است، افزود: در این عملیات پوشش گیاهی که در حال از بین رفتن است نیز حفظ‌شده و توسعه پیدا می‌کند.
وی با تأکید بر اینکه در عملیات مکانیکی فرسایش آبراهه‌ای کنترل و اقداماتی نظیر کنترل رسوبات انجام می‌شود، گفت: در عملیات بیومکانیکی نیز به کنترل فرسایش در سطح اراضی شیب‌دار پرداخته‌شده و افزایش پوشش گیاهی نیز موردتوجه قرار می‌گیرد.
معاون آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان بیان کرد: در عملیات مدیریتی که باهدف حفظ و احیای پوشش سطح خاک انجام می‌شود، مدیریت چرای دام و برنامه‌های ترویجی موردتوجه قرار می‌گیرد.
آرتیمانی عنوان کرد: در برنامه‌های ترویجی برای دامداران برنامه‌ریزی کرده‌ایم که دام را به‌موقع به چرا ببرند یا دام را موقع بارندگی یا زودتر از موعد رشد پوشش گیاهی به چرا نبرند، زیرا دام گیاه را از ریشه کنده و پوشش از بین می‌رود.
وی تصریح کرد: برنامه‌ریزی‌هایی نیز برای کنترل سیل، فرسایش و رسوب و تغذیه سفره‌های آب زمینی، افزایش آبدهی چشمه‌ها و قنوات و تهیه آبشخور برای دام نیز انجام‌شده است.
آرتیمانی با اشاره به اینکه با افزایش میزان درامد روستاییان فشار کمتری به مراتع وارد شود، چون دام کمتری به مرتع وارد می‌شود، تأکید کرد: با افزایش قیمت گوشت مردم به نگهداری دام بیشتر علاقه‌مند شده‌اند که این امر فشار بر مرتع را افزایش می‌دهد.
وی تصریح کرد: با احیای چشمه‌ها و قنوات و اقدامات آبخیزداری درآمد مردم در اراضی کشاورزی بیشتر می‌شود و سبب می‌شود که زیاد به سمت دام‌پروری روی نیاورند.
آرتیمانی بابیان اینکه حفظ و احیا خاک مقداری از فرسایش تشدید شونده را کاهش می‌دهد، اظهار داشت: با عملیات آبخیزداری تنها می‌توانیم در سال در هر هکتار میزان فرسایش را ۲ تن کاهش دهیم و بیشتر از این میزان در توانمان نیست مگر اینکه قرق انجام شود و قرق با توجه به نیاز کشور به دام و گوشت قرمز انجام‌شدنی نیست و نمی‌توانیم جلوی دامدار را بگیریم.
به گزارش تابناک همدان محمد مهدی آرتیمانی با تأکید بر اینکه طمع و تصرف مردم نیز زیاد شده و اراضی ارزش پیداکرده و ارزشمندتر نیز می‌شود، عنوان کرد: برای جلوگیری از تصرف و تخریب اراضی باید نقشه‌ها دقیق‌تر شده و مردم نیز حریم و حقوق را رعایت کنند و قانون‌گذار نیز خطوط را مشخص و خط قرمز تعیین کند.
وی تصریح کرد: وظایف سنگین، نیروی محدود و توان کم اداری منابع طبیعی و آبخیزداری و قوانین متناقض سبب این‌سو استفاده‌ها و تخریب و تصرف‌شده است.
معاون آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان با اشاره به اینکه عامل اصلی نگه‌دارنده و تخریب خاک پوشش گیاهی است، مطرح کرد: پوشش گیاهی عامل مهمی در حفظ خاک ازنظر احیا، توسعه و سایر بخش‌های محیط زیستی، کشاورزی و دام‌پروری است.
آرتیمانی بابیان اینکه عواملی نظیر باد و آب، خاک را جابه‌جا و حمل می‌کند و ۹۰ درصد فرسایش در استان همدان آبی است، اظهار داشت: پوشش گیاهی سطح مراتع به‌وسیله شخم و شیار و چرای بی‌رویه دام دستخوش تغییر شده است.
وی تأکید کرد: اگر چرای دام در مراتع بیش‌ازحد و بدون مدیریت باشند پوشش گیاهی از بین می‌رود و زمین لخت شده و در معرض بارش باران و وزش باد قرار می‌گیرد.
معاون آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان با تأکید بر اینکه طبق آخرین آمار تعداد دام در مراتع ۳ برابر ظرفیت مجاز است، افزود: به‌طور مثال به‌جایی اینکه ۶ دام برای چرا وارد یک هکتار مرتع شوند، ۲۰ رأس دام وارد مرتع می‌شود.
آرتیمانی با اشاره به اینکه هر چه پوشش گیاهی مناسب و خوش‌خوراک باشد دام می‌خورد و پوشش گیاهی نامناسب باقی می‌ماند، گفت: با ادامه این روند ۶۰ الی ۷۰ درصد پوشش گیاهی مراتع از بین می‌رود.
وی بابیان اینکه از بین رفتن پوشش گیاهی عامل مهم فرسایش خاک است، عنوان کرد: شیب اراضی نیز به افزایش میزان فرسایش خاک کمک می‌کند و هرکجا که شیب زیاد باشد فرسایش راحت‌تر و در حجم بیشتری اتفاق می‌افتد.
معاون آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان تصریح کرد: میزان و نوع بارش نیز در فرسایش خاک تأثیرگذار است، هر چه قطرات باران درشت و شدت بارش بیشتر باشد خاک را جابه‌جا کرده و ساختار خاک را از بین می‌برد.
آرتیمانی با اشاره به اینکه اگر پیوستگی ذرات خاک از بین برود راحت جابه‌جا می‌شود، مطرح کرد: شخم زدن زمین در جهت شیب نیز در افزایش میزان فرسایش تأثیر دارد.
میزان فرسایش خاک در قسمت‌های جنوبی استان بیشتر است
وی در خصوص اینکه کدام مناطق و بخش‌هایی از استان بیشتر دچار فرسایش تشدید پذیر و غیرمجاز شده‌اند، اظهار داشت: میزان فرسایش در قسمت‌های جنوبی استان و حوزه کرخه یعنی شهرستان‌های ملایر، نهاوند، تویسرکان و اسدآباد بیشتر است ضمن اینکه تنها پوشش گیاهی علت فرسایش زیاد در این شهرستان‌ها نیست و میزان شیب زیاد نیز به فرسایش بیشتر خاک کمک می‌کند.
آرتیمانی افزود: در شمال استان شهرستان‌های کبودرآهنگ، رزن و ... جابه‌جایی خاک بیشتر است، اما، چون میزان شیب کمتر است خاک کمتر از این مناطق خارج‌شده و در آمار‌ها دیده می‌شود.
وی بابیان اینکه عموماً فرسایش خاک را در ایستگاه هیدرومتری در پایین‌دست رودخانه‌ها اندازه‌گیری می‌کنند، عنوان کرد: در نقطه خروجی در شهرستان رزن روستای امیرآباد نزدیک استان مرکزی ایستگاه هیدرومتری وجود دارد که میزان فرسایش و رسوبات اندازه‌گیری می‌شود و باکم بودن شیب، خاک به این ایستگاه دیرتر و کمتر می‌رسد و آمار کمتر نشان داده می‌شود.
آرتیمانی بیان کرد: در حوزه کرخه شهرستان‌های نهاوند، ملایر و تویسرکان به دلیل شیب زیاد میزان فرسایش در ایستگاه بیشتر دیده می‌شود.
وی در خصوص برنامه و راهکار‌های آبخیزداری و منابع طبیعی برای مقابله با فرسایش خاک در سطح استان تصریح کرد: در حوزه آبخیزداری، جنگل و مراتع اقدامات حفاظتی و جلوگیری از ورود بیش حد دام به مراتع جلوگیری از شخم شیار انجام می‌شود که به کاهش میزان فرسایش کمک می‌کند.
معاون آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان با اشاره به اینکه در حوزه آبخیزداری ۲ مسئله حفظ و احیا و برنامه‌ریزی برای توسعه اقدامات موردتوجه است، اظهار داشت: در حوزه حفظ و احیا ۴ عملیات بیولوژیکی، مکانیکی، بیومکانیکی و مدیریتی انجام می‌شود.
عملیات بیولوژیکی باهدف حفظ و توسعه پوشش گیاهی انجام می‌شود
آرتیمانی بابیان اینکه عملیات بیولوژیکی باهدف حفظ و توسعه پوشش گیاهی انجام می‌شود که اقداماتی نظیر بذرپاشی، بذرکاری و نهال‌کاری است، افزود: در این عملیات پوشش گیاهی که در حال از بین رفتن است نیز حفظ‌شده و توسعه پیدا می‌کند.
وی با تأکید بر اینکه در عملیات مکانیکی فرسایش آبراهه‌ای کنترل و اقداماتی نظیر کنترل رسوبات انجام می‌شود، گفت: در عملیات بیومکانیکی نیز به کنترل فرسایش در سطح اراضی شیب‌دار پرداخته‌شده و افزایش پوشش گیاهی نیز موردتوجه قرار می‌گیرد.
معاون آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان بیان کرد: در عملیات مدیریتی که باهدف حفظ و احیای پوشش سطح خاک انجام می‌شود، مدیریت چرای دام و برنامه‌های ترویجی موردتوجه قرار می‌گیرد.
آرتیمانی عنوان کرد: در برنامه‌های ترویجی برای دامداران برنامه‌ریزی کرده‌ایم که دام را به‌موقع به چرا ببرند یا دام را موقع بارندگی یا زودتر از موعد رشد پوشش گیاهی به چرا نبرند، زیرا دام گیاه را از ریشه کنده و پوشش از بین می‌رود.
وی تصریح کرد: برنامه‌ریزی‌هایی نیز برای کنترل سیل، فرسایش و رسوب و تغذیه سفره‌های آب زمینی، افزایش آبدهی چشمه‌ها و قنوات و تهیه آبشخور برای دام نیز انجام‌شده است.
آرتیمانی با اشاره به اینکه با افزایش میزان درامد روستاییان فشار کمتری به مراتع وارد شود، چون دام کمتری به مرتع وارد می‌شود، تأکید کرد: با افزایش قیمت گوشت مردم به نگهداری دام بیشتر علاقه‌مند شده‌اند که این امر فشار بر مرتع را افزایش می‌دهد.
وی تصریح کرد: با احیای چشمه‌ها و قنوات و اقدامات آبخیزداری درآمد مردم در اراضی کشاورزی بیشتر می‌شود و سبب می‌شود که زیاد به سمت دام‌پروری روی نیاورند.
آرتیمانی بابیان اینکه حفظ و احیا خاک مقداری از فرسایش تشدید شونده را کاهش می‌دهد، اظهار داشت: با عملیات آبخیزداری تنها می‌توانیم در سال در هر هکتار میزان فرسایش را ۲ تن کاهش دهیم و بیشتر از این میزان در توانمان نیست مگر اینکه قرق انجام شود و قرق با توجه به نیاز کشور به دام و گوشت قرمز انجام‌شدنی نیست و نمی‌توانیم جلوی دامدار را بگیریم.
منبع: تابناک
