حمید نصرتی قانعی
همه گیری ویروس کرونا ترس ناشناخته‌ای را بر همه غالب کرده است ترسی که همراه با حجم روز‌افزونی از اضطراب، ناامنی و فشارروانی(استرس) است این ترس، شرایط مبهمی ایجاد کرده است که تحمل آن برای روان ما سنگین و اضطراب‌زاست. افزون بر اقدام‌های پیشگرانه‌ای که برای حفظ سلامت جسم خود در دستور کار داریم سلامت روان نیز نقش مهم و موثری در کاهش عوارض جانبی گسترش بیماری‌ای به نام کروناویروس دارد تا نگرانی‌ها و احساسات ناخوشایند را مدیریت کنیم. تاکنون در این شرایط از خود پرسیده‌اید در این روز‌ها برای پیشگیری از عواقب روانی بروز این ویروس در جامعه چه کرده‌اید و کدام اقدام‌ها را انجام داده‌اید؟! در این شرایط افراد به چند گروه تقسیم می‌شوند بعضی از روش انکار یا کم‌ارزش جلوه دادن موضوع پیروی می‌کنند و غالبا چنین سخنانی را بر زبان جاری می‌کنند و از آنها می‌شنوید، مرگ دست خداست، زیاد جدی نگیر اتفاقی نمی‌افتد، چقدر انرژی منفی می‌دهید، به هرچی فکر کنید با آن مواجه می‌شوید، به کرونا فکر نکن مثبت فکر کن و افکار منفی را از خودت دور کن و مانند این. یعنی آنها به مصداق این حرف هستند که مرگ برای همسایه است در حالی که در دین ما توصیه شده است میانه‌روی بهترین روش است نه بی‌خیالی یا زیاد‌خیالی.
اما گروه دیگری هم هستند که واکنشی سخت زیاد‌ه‌روانه به این مسایل و مانند آن دارند یعنی به مثل این که از ترس افتادن از جلوی پشت‌بام آنقدر عقب عقب می‌روند که از عقب بام به زمین سقوط می‌کنند غالب حرف آنها هم این است‌که غرق در نشخوار فکری اخبار ضد نقیض می‌شوند و اظهار‌نظر‌های که با ظاهر علمی و مناسب است اما از اساس و بنیان غلط و نادرست. آنچه اهمیت دارد این است که منابع صحیح دریافت اطلاعات را بشناسیم و با مدیریت صحیح اطلاعات روش‌های درست مدیریت روان را در زندگی خود به کار بگیریم.
یعنی طبق اطلاعات مستند ارایه شده توسط مراجع مسئول رسمی در کشور نباید با بی‌توجهی خطر ابتلا به این بیماری را انکار کرد اما نباید دراجرای روش‌های گفته شده هم چنان غرق شد که مغروق آن شویم و زندگی ما را از ترس آلودگی مختل کند و اضطراب ناشی از آن توان انجام هر عمل صحیح و منطقی را در زندگی از ما بگیرد یا آن را هم به دیگران سرایت دهیم. یعنی نباید واقعیت بیرونی را تحریف شده دریافت کنیم، بلکه باید واقعیت‌ها را درست درک کرده و بر اساس همان صحت نیز برای پیشگیری از آن برنامه‌ریزی کنیم. همچنین حتما و حتما به خاطر داشته باشیم هر انسانی به سهم خودش می‌تواند اوضاع را کنترل کرده و در اختیار بگیرد بخشی از مسایل وجود دارد که از اختیار ما خارج است و یا در محدوده توانایی دانش و علم ما نیست و باید متخصصان برای آن اقدام علمی و اجرایی را انجام دهند. یعنی باید درک صحیحی از شرایط به دست بیاوریم تا بتوانیم از خود و عزیزانمان در شرایطی مانند همه گیری ویروس کرونا در جامعه مراقبت کنیم. یعنی باید واقع‌بینانه با اعتماد به رسانه‌های معتبر از شرایط جامعه مطلع شویم و هیجان‌های خود را در این حوزه مدیریت کنیم و همراه آن همز‌مان نیز به اصول بهداشتی مدون ارایه شده عمل کنیم؛ یادمان باشد در این شرایط افراد کهنسال، کودکان، مادران باردار، افراد بیمار با درجه پر‌خطری زیاد افزون بر مراقبت‌های پزشکی و بهداشتی به مراقبت‌های روانی و اجتماعی بیش از گذشته نیاز دارند و باید دقیق این مراقبت‌ها را به آنها ارایه کنیم. به امید روز‌های شاد و هموطنانی تندرست.
حمید نصرتی قانعی- کارشناس ارشد روان‌شناسی
