مسعودعلی بخشی
کارشناس ورزش
اسیدلاکتیک از تخمیرگلوکز که یک کربوهیدرات است بوجود می‌آید ویک ترکیب بی رنگ است که ازطریق جریان خون درتمامی قسمت‌های بدن گردش میکند و پس از زمان کوتاهی استراحت به حالت اول برمی گردد که بیشتر دراثرکمبود اکسیژن در عضلات تشکیل میگردد. این فرآیند بیشتر درورزش‌های بی هوازی که شدت تمرینات زیاد است رخ میدهد.
تولیداسیدلاکتیک زیاد درعضلات منجر به گرفتگی عضلانی میشودپس درمواقعی که تمرینات ورزشی شدید صورت میگیرد و بدن ورزشکاران از آمادگی و ورزیدگی کامل برخوردار نیست اکسیژن کافی به به عضلات نمیرسد و اسیدلاکتیک تولید میشود ونتیجه آن سوزش عضلات ونهایتا گرفتگی وانقباص شدید عضلانی است این حالت بیشتر درپایان ورزش‌های سرعتی وتمرینات با وزنه در ست‌های پایانی رخ میدهد. تمرینات مداوم وآمادگی بیشتر بدن باعث میشود سریعتر اسیدلاکتیک ازبافت‌ها تخلیه شود و فرد ورزشکار کمتر دچار سوزش عضلانی میگردد وسرعت عضله کاسته میشود و ورزشکاران باید توجه داشته باشند برای اینکه اسید لاکتیک زودتر تخلیه شود نبایدورزش راقطع کنند بلکه باید به راه رفتن و ورزش آهسته‌تر با فشارکمتر ادامه دهند به همین دلیل است که سرد کردن درپایان ورزش‌های سنگین یک عامل بسیار موثر است درورزشکاران بدنساز باید پس از پایان ست سنگین استراحت نمایند تا بتوانند به تمرینات خود ادامه دهندلازم به ذکر است که اسیدلاکتیک یک ساعت پس از تمرین ازبین می‌رود.
چگونه میتوانیم از تولید اسیدلاکتیک دربدن جلوگیری کنیم ?
۱. یکی از روش‌های جلوگیری از تولید اسیدلاکتیک گرم کردن بدن درابتدای تمرین و سرد کردن بدن درپایان تمرینات ورزشی است که به اصطلاح آن را ریکاوری گویند اگر بعداز سرد کردن یا ریکاوری بدن بصورت اصولی هنوزدرد در عضلات حس شد نشانه آن است که به بدن فشار زیادی وارد شده است وبدن ظرفیت آن حجم ازتمرینات را ندارد وبه اصطلاح آمادگی بدن در سطح تمرینات انجام شده نیست لذا بایدازسطح فشارتمرینات درجلسات بعدی کاسته شود تا آسیب به عضلات وارد نشود قابل توجه کسانی که درقسمتی از عضلات احساس سوزش و وجود اسید لاکتیک می‌کنند نباید تمرینات آن قسمت ازبدن را حذف کنند بلکه باید فشار تمرینات را درآن قسمت بدن کم کنند وزمان تمرینات را کاهش دهند.
۲. یکی دیگر از راه‌های جلوگیری از انقباضات عضلانی ماساژ ناحیه منقبض شده است که اینکار باعث افزایش جریان خون درآن قسمت شده وریکاوری را آسانتر میکند.
۳. راه بعدی دوش گرفتن بعداز ورزش سنگین میباشد آب گرم باعث میشود بدن دوباره به حالت اولیه خود برگردد وانقباض عضلانی به حداقل برسد.
۴. رژیم غذایی مناسب شامل مصرف کربوهیدرات. پرتئین. وانتی اکسیدان‌ها وهمچنین چربی‌ها نیز باعث میشود بدن به زودی از انرژی تخلیه نشده وریکاوری زودتر حاصل شود پس ورزشکاران باید بعداز تمرینات از غذای کامل شامل تمام گروه‌های فوق استفاده نمایند.
۵. کم آبی بدن ورزشکار یکی دیگر از عوامل آسیب به بافت‌های عضلانی است و ورزشکاران باید متناسب با رشته ورزشی قبل ازتمرین ودرحین تمرین آب بنوشند تا بدن دچار کم آبی نشود.
چنانچه دربالا گفته شد اگرانقباض عضلانی تایک هفته ادامه داشت ممکن است به علت پارگی تاندون یا آسیب به عضله باشد که درآن صورت باید به پزشک مراجعه نمود وازفشار اضافی درآن زمان به بدن باید جلوگیری نمود.
بعصی از ورزشکاران ممکن است بعد از تمرینات شدید ودو‌های سرعت دچار حالت تهوع و درد درناحیه شکم شوند که این عامل نشانه وجود اسید لاکتیک زیاد دربدن است که این حالت موقتی است وبامقداری پیاده روی وریکاوری بدن بهبود می‌یابد.
اصولی‌ترین روش ورزش کردن این است که پس از گرم کردن ورزش با سرعت کم شروع شده وبه تدریج به سرعت اضافه شود ودرپایان جلسه تمرین نیز به مرور از سرعت حرکات کم شده واصطلاحا برگشت به حالت اولیه صورت پذیرد به طوری که پس از پایان تمرینات نباید بدن دچار خستگی مفرط شده وشخص احساس شادابی و سرحالی نماید.
مسعود علی بخشی کارشناس ورزشی
