تدابیر دولت برای تولید کنندگان و تجاری که برای فعالیتهای تولیدی و اقتصادی خود به ارز نیاز دارند، مشکلاتی را ایجاد کرده که این وضعیت آینده تولید وابسته به مواد اولیه و ماشینآلات خارجی را تهدید میکند.
به گزارش فارس ، قبلاً تولیدکنندگان و یا تجار برای اینکه بتوانند کالایی را وارد کنند و یا از خارج کشور تهیه کنند باید در "سامانه جامع تجارت ایران" ثبت نام کرده و ارز مورد نیاز خود را تهیه و در نتیجه کالایشان را خریداری میکردند، این سامانه پیش از اتفاقاتی که در بازار ارز رخ داد و قیمت آن به یکباره افزایش یافت روند معمولی خود را پیش گرفته بود و ثبت سفارشها با ارزهایی که منشأ آن بانکی یا غیر بانکی بودند انجام میشد.
اما با بروز اتفاقاتی در این حوزه ثبت سفارش با ارز به قیمت دولتی تنها باید با منشأ بانکی صورت میگرفت، ضمن آنکه همه کالاها نیز امکان ثبت سفارش پیدا نمیکنند چراکه باید نمونه داخلی آن در کشور موجود نباشد، هرچند تمام دلیل اینکه امکان ثبت سفارش همه کالاها وجود ندارد همین مسأله نیست؛ با بحرانی گریبان دولت را در حوزه ارز گرفت، تأمین ارز را با چالش مواجه کرد و دولت به نوعی مجبور شد که سیاستهای انقباضی را در پیش بگیرد.
اما همین اتفاق که به نوعی دولت مجبور به اجرای آن است ـ. وگرنه قیمت ارز و مدیریت مصرف آن از اختیار افراد خارج میشود ـ. پیامدهای منفی نیز داشته است، ترکشهای این تیرها بیشتر دامن واحدهای تولیدی را گرفت که ناچار هستند مواد اولیه خود را از خارج کشور وارد کنند و یا نیازمند ماشینآلات خطوط تولید هستند.
برخی از واحدهای تولیدی ماشینآلاتی را پیشخرید کردند و مبلغی را نیز پرداختند، اما امروز امکان تهیه ارز و وارد کردن ماشین صنعتی مورد نیاز خود را ندارند و اگر هم مابقی مبلغ را پرداخت نکنند، مبلغ اولیه پرداختی نیز سوخت میشود و آسیبهای جدی را متحمل میشوند.
از سوی دیگر واحدهای تولیدی که موارد اولیه وارداتی دارند اگر موفق به تهیه آن نشوند باید خط تولید را متوقف کنند که عواقب آن را همه میدانیم. اما اینکه وضعیت در استان همدان چگونه است را از متولیان بخش خصوصی و دولتی جویا شدیم.
رئیس اتاق بازرگانی استان همدان این اقدام دولت برای محدود کردن ثبت سفارش در سامانه تجارت ایران را برای تأمین ارز یک اتفاق مطلوب دانست که باعث میشود منویات مقام معظم رهبری در خصوص حمایت از کالای ایرانی محقق شود و هر کالای بنجلی وارد کشور نشود.
علیاصغر زبردست همچنین اعلام کرد که بدنه فعالان اقتصادی استان در این خصوص وجود مشکلی را به وی منتقل نکردند.
البته رئیس خانه صنعت و معدن استان و رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی همدان به بیان مسائل و مشکلات پرداختند و موانعی را که در راه تجارت و تولید با تمهیدات جدید دولت ایجاد شده را تشریح کردند.
معاون امور بازرگانی و توسعه سازمان صنعت، معدن و تجارت همدان هم ثبت نام در سامانه ثبت سفارش را بدون مانع دانست و تنها از محدودیتها گفت که در حوزه تخصیص ارز وجود دارد و ممکن است روند معمولی همیشگی را کمی مختل کرده باشد.
با این وجود فعالان اقتصادی در بخش خصوصی هم در حوزه ثبت نام و هم در حوزه تخصیص ارز اعلام میکنند که با مشکل مواجه هستند و همه چیز به آن آرامیها که دولتیها میگویند؛ نیست، البته یک مسأله که نباید از نظرها دور بماند این است که هستند افرادی که بخواهند از قیمت ارز دولتی سوء استفاده کرده و ثروت بسیاری را یکشبه را به جیب بزنند بنابراین دولت مجبور است سیاستهای سختگیرانه انقباضی را اعمال کند، اما تاوان آن را همه باید بدهند.
برخی از مصاحبه شوندگان معتقد بودند تمام آنچه در این گزارش مطرح شده را دولتمردان به خوبی میدانند و شاید نیازی به بازگویی آن نباشد، اما بیان این مسائل از سوی رسانهها شاید باعث شود دولت حساسیت بیشتری را برای حل این مشکلات به خرج دهد.
جلوگیری از ورود کالاهای غیر ضروری به کشور
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان همدان در گفتوگو با فارس اظهار کرد: ضوابط و دستورالعملهایی به تازگی برای ثبت سفارش و دریافت ارز تعریف شده که به شکل سابق امکان فعالیت وجود ندارد.
علیاصغر زبردست با بیان اینکه این سامانه برای جلوگیری از واردات کالاهای مشابه ساخته شده در داخل است، افزود: این سامانه برای موارد ضروری و ارزاق عمومی تعریف شده است.
وی با بیان اینکه تعداد ثبت سفارشها که توسط دولت اعلام شده، رقم بسیار بالایی است، تصریح کرد: باید دید که افراد ناراضی از سامانه ثبت سفارش واردکنندگان اجناس بنجل و یا غیر ضروری هستند و یا مواد اولیه و ماشین آلاتی که در آیین نامه مذکور دیده شده را وارد میکنند.
رئیس اتاق بازرگانی همدان با اشاره به اینکه پیش از این محدودیتی برای ثبت سفارش نبود، ادامه داد: پیش از این همه کالاها به ویژه کالاهای چینی وارد میشد، اما امروز کالایی که در داخل کشور تولید میشود بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری ثبت سفارش نمیشود.
وی با بیان اینکه البته گلایهای تاکنون توسط فعالان اقتصادی استان به من منتقل نشده است؛ خاطرنشان کرد: افراد برای ثبت سفارش شرایط خود را با آیین نامه جدید باید وفق دهند چراکه بر اساس منویات مقام معظم رهبری در سخنان آغاز سال تدوین شده است.
محدودیتهای به وجود آمده باعث ایجاد رانت شده است
رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی استان همدان نیز در گفتوگو با فارس با اشاره به اینکه فرآیند سختی برای ثبت سفارش ایجاد شده است، اظهار کرد: جزئیات بسیاری را برای ثبت سفارش در راستای دریافت ارز باید وارد کرد که عملا برای فعالان اقتصادی غیر ممکن شده است.
حمیدرضا بطحایی با بیان اینکه یک مسأله ساده را چنان شاخ و برگ دادند که به سادگی امکانپذیر نیست، افزود: سامانه ثبت سفارش عملا در دسترس نیست و مشکلات واحدهای اقتصادی را صدچندان کرده است.
وی با اشاره به اینکه مرکز توسعه صادرات و بانک مرکزی باید تدابیر کاراتری برای سامانه ثبت سفارشات به کار گیرند، تصریح کرد: در حال حاضر روند طبیعی و ضابطهای در این حوزه وجود ندارد و روابط بین افراد کاربرد دارند.
عضو هیأت رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان همدان با اشاره به اینکه ثبت سفارش به نوعی انحصاری شده است، ادامه داد: به نظر میرسد بانک مرکزی هم به اندازه لازم ارز در اختیار این سیستم قرار نمیدهد و محدودیتهایی وجود دارد.
وی با بیان اینکه وجود این محدودیتها رانت به وجود میآورد، خاطرنشان کرد: افرادی که ارتباطات قویتری دارند موفق به ثبت سفارش میشوند و اغلب افراد عادیتر موفق نمیشوند.
بطحائی با اشاره به اینکه امروز دلار با نرخ ۶ هزار تومانی نیز در دسترس نیست، گفت: هجوم برای خرید دلار در راستای حفظ داراییهای شخصی باعث شده مشکلات بیشتر در اقتصاد ما ایجاد شود.
وی با بیان اینکه مردم برای حفظ سرمایه خود سکه طلا خریداری کردند، تأکید کرد: در گذشته مردم با خرید فرش دستبافت سرمایهای برای خود تهیه میکردند، اما امروز دلار و سکه جای آن را گرفته است.
رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی همدان گفت: تا زمانی که دولت پول به بانکها تزریق نکند و بانک مرکزی سیاستهای مطابق با بازار را اعمال نکند، مشکلات حوزه بازرگانی همچنان وجود خواهد داشت.
عدم تخصیص ارز برای واردات مواد اولیه واحدهای تولیدی
رئیس خانه صنعت و معدن همدان نیز در گفتوگو با فارس با بیان اینکه بانک مرکزی پول لازم را برای تخصیص ندارد، اظهار کرد: برخی از واحدهای صنعتی به خاطر اینکه مواد اولیه لازم را تأمین کنند و بتوانند چرخه تولید خود را سرپا نگاه دارند حقوق کارگر را پرداخت نکردند و پول را در شعبه ارزی بانک برای دریافت ارز خواباندهاند.
محمدرضا جعفری با اشاره به اینکه برخی از واحدها نیز اگر بتوانند نیاز یک ماه خود را تأمینکننده در ماههای آینده ما مشکل مواجه میشود، افزود: سخن آخر کارشناسان دولت این است که ارزی نیست که به ما اختصاص دهند حتی اگر ثبت سفارش به خوبی انجام شود.
اخذ تعهدات بسیار از فعالان اقتصادی
وی با بیان اینکه تعهداتی از تولیدکنندگان اخذ میکنند تاکنون سابقه نداشته است، تصریح کرد: عده کمی سوء استفاده کردند و باید بقیه ۸۰ میلیون نفر پاسخ این دزدیها را بدهند.
مدیرعامل کارخانه کنترل گاز اکباتان با اشاره به اینکه از ما تعهد میگیرند تفاوت نرخ ارز را نیز به دولت بپردازیم، ادامه داد: این مسأله را در ابتدای انقلاب نیز تجربه کردیم.
وی خاطرنشان کرد: یعنی اگر قیمت ارز دولتی از ۴ هزار و ۲۰۰ تومان فعلی نیز افزایش یافت از ما تعهد میگیرند که این افزایش قیمت را باید بپردازیم.
جعفری با بیان اینکه اگر مواد اولیه یا ماشینآلات لازم را از کشور مطمئن وارد نکنیم، کالاهای چینی وارد میشوند، گفت: این کالاها هم قطعا باکیفیت نخواهد بود و کالای مورد نظر به دست ما نمیرسد ضمن آنکه به چین هم امکان ارسال پول نداریم.
وی با اشاره به اینکه همه کشورها حتی چین و روسیه هم به تحریمهای آمریکایی گردن نهادند، اظهار کرد: یک بانک در چین هم با سرمایه ایرانی ایجاد شده است، ۱۵ درصد هزینه انتقال پول میگیرد و راهی جز آن برای انتقال پول وجود ندارد در حالی که هزینه انتقال پول حدود ۲ تا ۳ درصد است.
رئیس خانه صنعت و معدن استان همدان با بیان اینکه اگر ارز لازم برای تأمین مواد اولیه در کارخانههای تأمین نشود، با خوابیدن خطهای تولید روبهرو میشویم، افزود: امیدواریم هرچه زودتر تدبیری در این حوزه اتخاذ شود.
ثبت سفارشها بدون مشکل انجام میشود
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان در گفتوگو با فارس با اشاره به اینکه هیچ مشکلی در حوزه ثبت سفارشها وجود ندارد، تصریح کرد: تأمین ارز برای کالاهای ضروری، مواد اولیه تولید و ماشین آلات خطوط تولید مشکلی وجود ندارد.
مجید زریندلاور با بیان اینکه مقررات جدیدی برای ثبت سفارشها در سامانه پیشین توسط دولت تعریف شده است، ادامه داد: همه افرادی که دارای کارت بازرگانی هستند، میتوانند وارد سامانه شده و سفارشات خود را ثبت کنند.
وی با اشاره به اینکه هر روز ثبت سفارش انجام میشود، خاطرنشان کرد: تنها در حوزه تأمین ارز است که ممکن است به دلیل تأمین حواله ارزی فرایند ثبت سفارش طولانیتر شود.
معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان با بیان اینکه امروز تنها تأمین ارز از بانک صورت میگیرد، گفت: سامانه باز است و تنها وقتی که این ثبت سفارش به سامانه بانک مرکزی متصل میشود ممکن است زمانبر شود.
دولت باید سازوکاری را تعریف کند که تولیدکنندگان و تجار واقعی بتوانند مانند گذشته به فعالیت خود ادامه دهند و به سهم خود شغل ایجاد شده را حفظ کنند.