بقاء آدمی وابسته به حیات اجتماعی است از این رو در طول تاریخ کوشیده تا زندگی جمعی را به اشکال گوناگون مثل قبیلهای و طایفهای تجربه کند و زندگی اجتماعی به شیوه روستانشینی، شهرنشینی و مدنیت شکل دهد. زندگی در جامعه مدرن نیازمند ایفای نقش شهروندی است. شهروند، مفهومی است که هم از حقوقی برخوردار است و هم مسئولیتهایی بر عهده اوست.
به گزارش ایسنا، منطقه همدان، ایفای نقش شهروندی مستلزم جامعهپذیری است. این فرآیند ابتدا از خانواده آغاز میشود و فرزندان با الگو قرار دادن و دریافت آموزش از والدین و دیگر افراد بزرگسال خانواده با مفاهیم شهروندی آشنا میشوند.
با ورود به مدرسه و دریافت آموزش رسمی علاوه بر دریافت دانش نظری، درباره حقوق و وظایف شهروندی عملا در محیط مدرسه شهروند بودن را تجربه میکنند. از این رو آموزش و پرورش اساسیترین نهاد اجتماعی برای تربیت شهروندان است. سپس حضور در اجتماع و تجربه روابط اجتماعی گستردهتر، این تجربه را غنیتر میکند و رسانههای جمعی به ویژه امروزه شبکههای اجتماعی و فضای مجازی در ارتقاء دانش و مهارت شهروندی نقش درخور توجهی دارند.
شهروندان اخلاقمدار، مردمدار، قانونمدا، مشارکتجو و مسئولیتپذیر از سرمایههای فرهنگی، اجتماعی و انسانی هر جامعهای محسوب میشوند. برخورداری و استفاده هر چه بیشتر جامعه از وجود ایشان در فرآیند توسعه و ارتقاء کیفیت زندگی اجتماعی امری غیرقابلانکار است بنابراین شناسایی، تکریم و معرفی آنها به جامعه از اهم وظایف مدیران شهری محسوب میشود.
در این راستا و با هدف ارج نهادن به افرادی که وجود و حضورشان افتخارات فراوانی در حوزههای گوناگون و سطوح مختلف برای جامعه در پی دارد، شهرداری و شورای اسلامی شهر همدان با استناد به نقش شوراها و وظایف آنها به ویژه در بند ۲ ماده ۷۱ قانون شوراها، تجلیل از آنان را در قالب برنامهای به نام «جشنواره شهروندان برگزیده همدان» در دستور کار خود داده است.
بر همین اساس ایسنا نشستی تخصصی پیرامون جشنواره شهروندان برگزیده همدان در دفتر این خبرگزاری تدارک دید تا بیشتر از چند و، چون آن مطلع شود.
رئیس شورای اسلامی شهر همدان در ابتدای این نشست در سخنانی گفت: طرح شهروندان برگزیده از ۱۰ سال گذشته در شورای اسلامی شهر و شهرداری همدان مطرح شده بود و در شورای پنجم مجالی برای اجرایی کردن آن به وجود آمد.
ابراهیم مولوی با معرفی شهر به عنوان موجود زندهای که دائما در حال تحول و پیشرفت است، افزود: شهروندان سلولهای زنده شهر هستند و با رعایت اخلاق و قانونمداری، توسعه پایدار شهر را ایجاد خواهند کرد.
وی شهروندان قانونمدار و کلاننگر را برآوردهکننده توسعه دانست و اظهار کرد: یکی از مشخصهها، شناسایی تواناییهای شهروندان در حوزههای مختلف شهری و رعایت وظایف و قوانین شهرنشینی است به طوریکه با انتخاب و معرفی الگوها و شهروندان نمونه، شهر به سمت توسعه و پیشرفت خواهد رفت.
مولوی با اشاره به حوزههای محیط زیست و کاشت گل و گیاه و توجه به فضاهای سبز شهری را به طور مثال بیان کرد و یادآور شد: شهروندی که به کاشت گل و گیاه و ایجاد فضاهای سبز در محیط زندگی خود اقدام میکند اگر مورد تشویق قرار گیرد میتواند موجب شود که سایر شهروندان نیز در این حوزه اقدام کنند و به محیط زیست مناطق مسکونی و شهری توجه کنند و به دوستداران محیط زیست تبدیل شوند.
وی با اشاره به معتمدین محلات به عنوان افرادی برای شناسایی شهروندان عامل به وظایف اجتماعی و شهروندی تصریح کرد: انتخابات شورای اجتماعی محلات در ۷۴ محله همدان برگزار خواهد شد و با کمک این شورا از هر قشری افراد برجسته شناسایی و معرفی میشوند.
رئیس شورای اسلامی شهر همدان مشارکت عمومی و تصمیمگیری برای مردم را از جمله مهمترین اهداف جشنواره برشمرد و گفت: جشنواره شهروند برگزیده، اعتبار علمی و اجتماعی بزرگی برای همدان خواهد داشت و پتانسیلهای همدان را معرفی خواهد کرد.
بسترسازی برای آموزشهای شهروندی، مهمترین هدف برگزاری جشنواره شهروندان برگزیده
به گزارش ایسنا؛ رئیس مرکز مطالعات و پژوهشهای شورای اسلامی شهر همدان نیز در سخنانی بیان کرد: مقدمات و مطالعات مورد نیاز برای برگزاری این جشنواره آماده بود و با توجه به رویدادهای انتخابی ابتدای سالجاری برگزاری جشنواره شهروندان برگزیده به تأخیر افتاده بود که از آبانماه در قالب دو کمیته علمی و اجرایی در دستور کار قرار گرفت.
حمید بادامینجات با اشاره به زحماتی که در مرکز مطالعات برای تدوین شاخصهای اجرایی برگزاری جشنواره و انتخاب شهروندان برتر انجام شده است، گفت: در ۷ بهمن با رونمایی از پوستر، جشنواره شهروندان برگزیده آغاز بهکار کرد و در جلسات متعددی اهداف اجرایی تکمیل و شاخصها تدوین شد.
وی بسترسازی برای آموزشهای شهروندی را به عنوان یکی از اهداف مهم برگزاری این جشنواره اعلام کرد و افزود: سند راهبردی آموزش شهروندی تدوین و به شورا ابلاغ شده به طوریکه تجلیل از افرادی که در شهرها کارهای بزرگی انجام میدهند، میتواند در جهت کمک به توسعه و آبادانی شهر موثر باشد.
بادامینجات جشنواره شهروندان برگزیده را به عنوان رویدادی سالیانه معرفی کرد و گفت: اهداف توسعهای متصور برای شهر در قالب برگزاری مستمر این رویداد محقق خواهد شد و تجلیل و معرفی شهروندان نمونه و بهرهمندی از وجود آنان در شورای محلات بسیار راهگشا است.
وی با بیان شاخصههای کمی و کیفی جشنواره اظهار کرد: شاخصههای کمی مواردی است که قابل اندازهگیری است و در ۱۶ مورد تعریف شده و شاخصههای کیفی نیز با توجه به ویژگیهای رفتاری افراد در محل زندگی و کاری آنان تعریف شده است.
عضو شورای اسلامی شهر همدان حوزه تخصصی محیط زیست را به عنوان محور اصلی جشنواره بیان کرد و یادآور شد: توجه به محیط زیست و انرژیهای تجدیدپذیر امسال به عنوان محور اصلی جشنواره مطرح شده و هر ساله مبحثی به عنوان موضوع اصلی انتخاب خواهد شد.
وی در ادامه تأکید کرد: علاوه بر اهدای هدایای مادی و نفیس به شهروندان برگزیده و نشان شهروند برتر، تخفیفات و کارتهای ویژه خدمات شهری نیز به آنها ارائه خواهد شد که همین عوامل موجب تشویق سایر شهروندان برای الگوبرداری از آنان میشود.
این عضو شورا در پایان خاطرنشان کرد: استفاده از فکر شهروندان برگزیده در در تصمیمگیریهای شهری و شورای محلات بهترین تقدیر از آنان خواهد بود.
معرفی شهروندان برگزیده به عنوان الگوهای فرهنگ شهرنشینی
به گزارش ایسنا؛ دبیر اجرایی جشنواره شهروندان برگزیده همدان نیز در سخنانی اظهار کرد: بخش اجرایی این جشنواره به شهرداری سپرده شده و تبلیغات و اطلاعرسانی از طریق رسانهها، صداوسیما و تبلیغات محیطی در شهر صورت گرفته است.
روحالله وجدیهویدا با اشاره به برگزاری جشنواره شهروندان برگزیده همدان افزود: فراخوان با هدف تبیین جشنواره به عنوان رویدادی فرهنگی و اجتماعی ادامه دارد و شاخصههای شهروندی معرفی شده و شهروندان برگزیده به عنوان الگوهای فرهنگ شهرنشینی معرفی میشوند.
وی با بیان اینکه با استفاده از گروههای تئاتری، نشستهای تخصصی با اقشار و گروههای متعدد حوزههای شهری و شهروندان شاخصههای شهروندی بیان میشود، ادامه داد: به منظور اطلاعرسانی نشستهایی با حضور تشکلهای مختلف فرهنگی و اجتماعی، اصناف، کارآفرینان، نخبگان و اصحاب رسانه برگزار میشود و تا ۲۰ اسفندماه امسال ثبتنام از افراد در سایت جشنواره صورت میگیرد.
دبیر جشنواره شهروندان برتر در ادامه تأکید کرد: با توجه به اینکه امسال نخستین سال برگزاری این رویداد است، حساسسازی مردم و فراخوان و تبلیغ شاخصهای شهروندی در اولویت قرار دارد.
وجدیهویدا بر لزوم معرفی روشهای مشارکت اجتماعی تأکید کرد و گفت: مشخصات شهروند نمونه باید به مردم اعلام شود و برگزاری این جشنواره و اجرای آن در اردیبهشتماه سال آینده به عنوان گامی رو به جلو خواهد بود.
وی از فراخوان دریافت فیلم و عکس برای معرفی شهروندان نمونه سخن گفت و خاطرنشان کرد: شهروندان میتوانند با استفاده از فیلم و عکس و ارسال آن به دبیرخانه جشنواره خود یا افراد موردنظر خود را معرفی کنند.
وجدیهویدا از ارزیابی جشنواره به منظور بررسی نقاص قوت و ضعف سخن گفت و یادآور شد: به منظور اصلاح و ارتقاء سطح کیفی جشنواره که هر ساله قرار است، برکزار شود، این ارزیابی صورت میگیرد.
جشنواره شهروندان برگزیده، مشق مردمسالاری
به گزارش ایسنا؛ داور جشنواره شهروندان برگزیده همدان نیز در سخنانی اظهار کرد: وقتی از جامعه مدرن سخن میگوییم ویژگیهای شهر از منظر فرهنگی و شهری مورد بررسی قرار میگیرد و در هر شهر هر چند با نظم و دارای سیستم درست و مناسب، فرهنگ در رابطه درست و خوب مردم با هم بررسی میشود.
دکتر محمدرضا عراقچیان با بیان اینکه شورا شهر وظیفه اخلاقی خود را انجام داده و اقدام به برگزاری این جشنواره کرده است، افزود: جشنواره شهروندان برگزیده، مشق مردمسالاری و ارتقاء و معرفی و قدردانی از قشرهای مختلف جامعه است.
وی شهر را به عنوان یک موجود زنده فرهنگی معرفی کرد و گفت: رفتار فرهنگی افراد را به هم نزدیک میکند به طوریکه رفتار انسانمدارانه در این جشنواره معرفی خواهد شد.
عراقچیان تمام افرادی که در یک شهر زندگی میکنند را به عنوان شهرنشین معرفی کرد و ادامه داد: افرادی که آداب شهرنشینی را رعایت میکنند شهروند هستند و شورا با هدف زنده کردن منشهای کیفی و کمی در شهروندان اقدام به برگزاری این جشنواره کرده است.
وی شاخصهای تدوین شده در جشنواره شهروند برگزیده را بیان کرد و یادآور شد: شاخصهای کمی شامل حوزههای فعالیت افراد در مشارکتهای اجتماعی است و براساس شاخصهای بینالمللی تدوین و قابل بررسی و اندازهگیری است.
عراقچیان شاخصههای کیفی را بر اساس خوداظهاری افراد در زمان ثبتنام بیان کرد و گفت: حس تعلق به مکان در افراد در حال کمرنگ شدن است که یکی از شاخصهای کیفی افراد در جامعه محسوب میشود و شامل ۱۷ آیتم است.
وی در ادامه سخنانش بیان کرد: خوداظهاری نخستین روش شرکت در جشنواره و معرفی دیگران و معرفی افراد از سوی صنوف و اتحادیههای مختلف اجتماعی از دیگر راههای شرکت در جشنواره است.
عراقچیان با تأکید بر اینکه از هر ناحیه شهری باید یک نفر به عنوان شهروند برگزیده انتخاب شود، خاطرنشان کرد: در هر یک از نواحی شهر باید یک نفر به عنوان شهروند برگزیده و عامل به وظایف شهروندی داشته باشیم.
وی زندگی در شهر را مستلزم پرداخت هزینههایی دانست و گفت: افراد دارای ملک باید عوارضی را به شهرداری بپردازند و پرداخت مالیات و عوارض شهرداری از جمله آیتمهای انتخاب است و هر یک از آیتمها با ضریبها و عوامل خاص خود بررسی میشود.
ویژگیها و وظایف شهروند خوب
به گزارش ایسنا؛ مدیرگروه روانشناسی دانشگاه پیامنور همدان نیز در سخنانی بیان کرد: ویژگیها و وظایف شهروند خوب شامل افزایش آگاهی و پیگیری اخبار روز، ارتقاء سطح تحصیلات و سواد، ارتقاء سطح سلامتی و کیفیت زندگی و داشتن انگیزه و سختکوشی در نیل به اهداف شخصی و گروهی است.
دکتر نصرالله عرفانی، حُسنخلق را به عنوان مهمترین ویژگی افراد در جامعه مدنی بیان کرد و گفت: احساس همدلی با دیگران، احساس مسئولیت و تعهد اجتماعی، داوطلبی در کارهای خیرخواهانه، حضور فعال در فعالیتهای اقتصادی و کمک به تولید ملی از دیگر ویژگیهای افراد در جامعه مدنی است.
وی رعایت قانون و مشارکت در امور سیاسی و سرنوشت اجتماعی و ایفای نقش برای استقرار عدالت اجتماعی را نام برد و افزود: داشتن روحیه نقدپذیری و استفاده بهینه از انرژی و حفظ محیط زیست از مهمترین وظایف شهروندان برگزیده است.
عرفانی انسان را به عنوان موجودی مدنی معرفی کرد و یادآور شد: زندگی در شهر به معنای شهروندی نیست بلکه هر شهروند دارای وظایف و حقوقی است که به عنوان دو روی یک سکه هستند که نادیده گرفتن هر یک باعث ایجاد نقص در زندگی شهری میشود.
وی رفتارهای شهروندی را اکتسابی دانست و تأکید کرد: خانواده به عنوان نخستین مدرسه برای تربیت افراد برای پذیرش نقشهای اجتماعی است و آموزش و پرورش مهمترین نهاد اجتماعی تأثیرگذار برای آموزش رفتار اجتماعی به افراد است.
این مدرس دانشگاه در ادامه پیشنهاد داد: در حاشیه برگزاری جشنواره شهروندان برگزیده، پنلهای تخصصی با موضوعات و معضلات شهر تشکیل شود و در نشستهای تخصصی به بررسی راهکارها و ایدههایی برای رفع مشکلات ارائه شود.
عرفانی شاخصهای مطرح شده برای انتخاب شهروندان برگزیده را به عنوان استاندارد انتخاب ارزیابی کرد و گفت: استفاده از روشهای آماری و تحلیل بر روی شاخصهای مورد ارزیابی باید انجام شود تا پشتوانهای برای برگزاری بهتر باشد.