سرمایه‌ گذاری در گردشگری و چالش‌های پیش رو

یکی از عوامل عمده ی پیوند دهنده ی اقتصاد کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه با اقتصاد جهانی، جذب سرمایه گذاری خارجی است که اگر همراه با انتقال فناوری و مدیریت نو باشد، می تواند پیشرفت کشور مقصد سرمایه گذاری را منجر شود. این مساله موجب شده است که رقابت بر سر جذب سرمایه گذاری خارجی به یکی از واقعیت های امروز اقتصاد به هم پیوسته ی جهانی شود.

طبق پیش بینی های انجام شده تا سال 2020 میلادی صنعت گردشگری به لحاظ درآمدزایی در کنار صنعت نفت قرار خواهد گرفت؛ از این رو لزوم اهمیت به این صنعت و جذب سرمایه به شدت احساس می شود.

از آنجا که فعالیت های گردشگری مبتنی بر سرمایه داری شکل می گیرد و به عنوان روندی از جریان سرمایه و چرخه ی مصرف محسوب می شود، فضاهای گردشگری به عنوان تولید محصولی در چارچوب ارزش مبادله ی آزاد بین گردشگر و میزبان است.

گردشگری یک فعالیت اقتصادی وابسته به فرایند سرمایه و اقتصاد بازار است و نقش سرمایه گذاری در توسعه ی گردشگری یک نقش حیاتی، اصلی و بنیادی است به همین دلیل توسعه ی گردشگری وابستگی کامل به سرمایه گذاری های داخلی و خارجی در هر کشور دارد و بدون این سرمایه گذاری ها، حتی شکل گیری جریان گردشگری با تاثیرگذاری اقتصادی غیر ممکن است.

با توجه به تاکید کارشناسان بر اهمیت سرمایه گذاری خارجی در توسعه ی صنعت گردشگری می توان دریافت که برای رسیدن به این هدف فقط سرمایه گذاری داخلی کافی نیست و به بیان دیگر سرمایه گذاری داخلی توانایی پوشش تمامی نیازهای این بخش را ندارد.

اکنون پرسش این است که با وجود فرصت هایی که به لحاظ جاذبه های طبیعی و گردشگری در ایران وجود دارد، چگونه می توان به توسعه ی صنعت سودآور گردشگری در کشور پرداخت؟ پرسش بعد این است که در کنار سرمایه گذاری داخلی در توسعه ی صنعت گردشگری، جایگاه سرمایه گذاری خارجی در توسعه ی این صنعت چیست؟

قابلیت های گردشگری ایران؛ فرصتی برای جذب سرمایه ی خارجی 

یکی از پایه های اساسی برای جذب سرمایه ی خارجی در حوزه گردشگری، فرصت ها و زمینه هایی است که یک کشور در حوزه ی گردشگری از آنها برخوردار است. شاید یکی از جملات کلیشه ای که همواره در زمینه ی فرصت های گردشگری ایران شنیده می شود این باشد که کشورمان اماکن تاریخی و فرهنگی و مذهبی متعددی دارد و همین مساله می تواند زمینه را برای جذب گردشگر فراهم کند. اما به واقع تا چه اندازه در معرفی فرصت های حوزه ی گردشگری ایران موفق بوده ایم؟  

به یقین در مسیر پیشرفت در هر حوزه ای برخی چالش ها نیز وجود دارد.از این رو جذب سرمایه گذاری خارجی در توسعه ی گردشگری نیز می تواند با برخی مشکلات روبرو باشد.اما به واقع چه مسایلی مانع جذب سرمایه گذاران خارجی در بخش گردشگری ایران شده است؟

به علت شناخت ناکافی از گردشگری در سطوح مدیریتی بخصوص مدیران تصمیم ساز،گردشگری بیشتر یک جریان لوکس و تزیینی محسوب می شود که پرداختن به آن نه تنها نمی تواند سودمند باشد بلکه از نگاه آنها مشکلاتی را نیز درپی دارد.

از سوی دیگرسابقه ی نگرش به گردشگران خارجی به عنوان جاسوس، افراد خوش گذران، عوامل تهاجم فرهنگی و ... را که در بین برخی از مسوولان از سالها قبل وجود داشته نیز از دیگر عوامل کاهش سرمایه گذاری خارجی در حوزه ی گردشگری کشور محسوب می شود.

چالش مهم دیگری که از دید کارشناسان در این زمینه وجود دارد، نبود سیاست های مشخص در قبال سرمایه گذاری خارجی در بخش های اقتصادی کشور است که گردشگری هم بخشی از آن است.

به گفته ی کارشناسان الگوهای موفقی از جذب سرمایه گذاری خارجی در جهان وجود دارد که می تواند به عنوان پیشینه ی تجربی فرایند جذب سرمایه گذاری خارجی در کشور مورد استفاده قرار گیرد، اما این الگوها همواره محل مناقشه بوده و مسوولان نتوانسته اند درباره ی بهره گیری از آنها به اجماع کلی دست یابند.

از این رو گذشته از ویژگی های اختصاصی جذب سرمایه گذاری خارجی در بخش های مختلف اقتصادی، هنوز در کشور ما درباره ی ماهیت سرمایه گذاری خارجی بحث وجود دارد.

همچنین نبود هماهنگی بین مسوولان و دستگاه های متولی گردشگری، چالش دیگری در مسیر جذب سرمایه گذاری خارجی است که می توان به عنوان مهمترین چالش از آن یاد کرد.