وحید شقاقی، اقتصاددان:
ستاره صبح آنلاین نوشت: اصلاح یارانه‌های پنهان دغدغه اکثر دولت‌های پس از انقلاب بوده و هست. دغدغه‌ای که به دلیل بالا بودن نرخ تورم اجرا کردن آن همواره با مخاطراتی همراه بوده است. برخی کارشناسان معتقدند حذف ارز ترجیحی یا همان اصلاح یارانه درزمانی که تورم بالای ۴۰ درصد است می‌تواند موجب افزایش قیمت‌ها شود. از سوی دیگر اجرای چنین طرحی نیازمند همراهی مردم و داشتن سرمایه اجتماعی است. در ارتباط با آغاز طرح اصلاح یارانه‌ها ستاره صبح آنلاین با وحید شقاقی اقتصاددان گفتگویی انجام داده که در ادامه می‌خوانید:
ارزیابی شما از نحوه اجرای طرح اصلاح یارانه‌ها در کشور چیست؟
رویکرد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی سیاست خوبی است؛ زیرا این ارز پیامد ناگواری برای اقتصاد کشور داشته و بستر فساد را فراهم کرده است. تولد ارز ۴۲۰۰ تومانی زمانی اتفاق افتاد که ساختار‌های آن وجود نداشت. کسی در کشور مخالف ساماندهی این ارز نیست؛ اما دو مسئله دیگر در کنار این ساماندهی وجود دارد. اول اینکه آیا شرایط و زمان اجرای طرح اکنون مناسب است؟ مسئله دوم این است که آیا نحوه اجرای طرح درست است یا خیر؟ به نظر من شرایط حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی اکنون فراهم نیست؛ زیرا کشور دچار یک شرایط تورمی خطرناک است که اجرای این طرح می‌تواند کار را بر دولت سخت کند. از سوی دیگر طرح‌های جایگزین برای حذف ارز ترجیحی روی میز مسئولان نیست. مشخص نیست برنامه دولت برای ساماندهی هفت قلم کالا چیست. ساماندهی این ۷ قلم کالا یک‌بار تورمی خواهد داشت که به دیگر کالا‌ها هم سرایت خواهد کرد. سیاست درست باید در زمان درست و با شیوه درست اجرا شود. اکنون سیاست درست را در زمان نادرست و یک شیوه نادرست اجرا می‌کنند که پیامد‌های بدی را خواهد داشت.
فکر می‌کنید این نحوه اجرا چه تبعاتی برای کشور دارد؟
به دلیل اینکه شرایط اقتصادی کشور تورمی است هرگونه جراحی اقتصادی هزینه زیادی به مردم تحمیل خواهد کرد. اگر دولت قبل از سال این کار را انجام می‌داد تورمی ۴ درصد به کشور تحمیل می‌شد؛ اما امروز اجرای این طرح می‌تواند تورمی تا ۱۰ درصد ایجاد کند. به‌طور مثال دکتر شخصی را که قند و فشارخون بالا دارد جراحی نمی‌کند اگر جراحی کند باید ریسک بالای آن را هم بپذیرند. برای جراحی شرایط پایدار بیمار امری ضروری است.
چرا دولت برای کاهش نرخ تورم نرخ بهره را مانند ترکیه و روسیه افزایش نمی‌دهد؟
بنده قبل از سال به دولت توصیه کردم که نرخ بهره بین‌بانکی را پایین بیاورد. قبل از سال انتظارات تورمی فروکش کرده بود و به خاطر بحث بازار سرمایه بهتر بود که نرخ بهره بین‌بانکی کاهش یابد. امروز با گذشت دو ماه از آن تاریخ لازم است که نرخ بهره بانکی افزایش پیدا کند، زیرا شرایط و انتظارات تورمی افزایش پیداکرده است.
اگر برجام احیاء شود و نرخ دلار کاهش یابد بر شاخص تورم هم تأثیر بگذارد؟
طبیعتاً احیای برجام سهم بالایی در انتظارات تورمی ایجاد می‌کند. بنده امیدی به برجام ندارم و احساس می‌کنم برجام به نتیجه نخواهد رسید، زیرا زمان زیادی تا انتخابات کنگره و سنای آمریکا باقی نمانده است. احتمال اینکه جمهوری خواهان برنده این انتخابات شوند زیاد است. اخیراً در انتخابات درون حزبی جمهوری خواهان ۲۲ نامزد معرفی‌شده ترامپ رأی آورده‌اند و این نشان می‌دهد که احتمال پیروزی جمهوری خواهان در انتخابات آمریکا زیاد است. به همین دلیل احیای برجام برای کشور سخت شده است.
ارزیابی شما از نحوه اجرای طرح اصلاح یارانه‌ها در کشور چیست؟
رویکرد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی سیاست خوبی است؛ زیرا این ارز پیامد ناگواری برای اقتصاد کشور داشته و بستر فساد را فراهم کرده است. تولد ارز ۴۲۰۰ تومانی زمانی اتفاق افتاد که ساختار‌های آن وجود نداشت. کسی در کشور مخالف ساماندهی این ارز نیست؛ اما دو مسئله دیگر در کنار این ساماندهی وجود دارد. اول اینکه آیا شرایط و زمان اجرای طرح اکنون مناسب است؟ مسئله دوم این است که آیا نحوه اجرای طرح درست است یا خیر؟ به نظر من شرایط حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی اکنون فراهم نیست؛ زیرا کشور دچار یک شرایط تورمی خطرناک است که اجرای این طرح می‌تواند کار را بر دولت سخت کند. از سوی دیگر طرح‌های جایگزین برای حذف ارز ترجیحی روی میز مسئولان نیست. مشخص نیست برنامه دولت برای ساماندهی هفت قلم کالا چیست. ساماندهی این ۷ قلم کالا یک‌بار تورمی خواهد داشت که به دیگر کالا‌ها هم سرایت خواهد کرد. سیاست درست باید در زمان درست و با شیوه درست اجرا شود. اکنون سیاست درست را در زمان نادرست و یک شیوه نادرست اجرا می‌کنند که پیامد‌های بدی را خواهد داشت.
فکر می‌کنید این نحوه اجرا چه تبعاتی برای کشور دارد؟
به دلیل اینکه شرایط اقتصادی کشور تورمی است هرگونه جراحی اقتصادی هزینه زیادی به مردم تحمیل خواهد کرد. اگر دولت قبل از سال این کار را انجام می‌داد تورمی ۴ درصد به کشور تحمیل می‌شد؛ اما امروز اجرای این طرح می‌تواند تورمی تا ۱۰ درصد ایجاد کند. به‌طور مثال دکتر شخصی را که قند و فشارخون بالا دارد جراحی نمی‌کند اگر جراحی کند باید ریسک بالای آن را هم بپذیرند. برای جراحی شرایط پایدار بیمار امری ضروری است.
چرا دولت برای کاهش نرخ تورم نرخ بهره را مانند ترکیه و روسیه افزایش نمی‌دهد؟
بنده قبل از سال به دولت توصیه کردم که نرخ بهره بین‌بانکی را پایین بیاورد. قبل از سال انتظارات تورمی فروکش کرده بود و به خاطر بحث بازار سرمایه بهتر بود که نرخ بهره بین‌بانکی کاهش یابد. امروز با گذشت دو ماه از آن تاریخ لازم است که نرخ بهره بانکی افزایش پیدا کند، زیرا شرایط و انتظارات تورمی افزایش پیداکرده است.
اگر برجام احیاء شود و نرخ دلار کاهش یابد بر شاخص تورم هم تأثیر بگذارد؟
طبیعتاً احیای برجام سهم بالایی در انتظارات تورمی ایجاد می‌کند. بنده امیدی به برجام ندارم و احساس می‌کنم برجام به نتیجه نخواهد رسید، زیرا زمان زیادی تا انتخابات کنگره و سنای آمریکا باقی نمانده است. احتمال اینکه جمهوری خواهان برنده این انتخابات شوند زیاد است. اخیراً در انتخابات درون حزبی جمهوری خواهان ۲۲ نامزد معرفی‌شده ترامپ رأی آورده‌اند و این نشان می‌دهد که احتمال پیروزی جمهوری خواهان در انتخابات آمریکا زیاد است. به همین دلیل احیای برجام برای کشور سخت شده است.
