بازاریابی شبکه‌ای پایه و اساس بازاریابی الکترونیکی و بازاریابی تجارت مشارکتی است که به توسعه اقتصادی و صنعتی منجر خواهد شد، دیگر به تنهایی ایجاد محل‌های فیزیکی تجاری با صرف هزینه‌های بالا نمی‌تواند پُررونق و اقتصادی برای همه مشتریان با سلیقه‌های گوناگون باشد؛ با توجه به رشد فناوری اطلاعات روزبه‌روز میل اقتصاد، بازرگانان و مردم دنیا به بازارهای سنتی و مکان‌های عرضه خدمات به‌صورت فیزیکی کم و به بازارهای مجازی افزون می‌شود. طراحی و بهره‌برداری از این‌گونه مجتمع‌ها و مراکز منسوخ شده است و درصورت ایجاد مکانی به‌صورت فیزیکی جهت ارائه کالا، یک مرکز کاملاً خودکار و الکترونیکی به‌نام باراندازه‌ها تعریف می‌شود؛ علت آن هم اینکه بازارهای مذکور با هزینه‌های خیلی کم به مشتری عرضه می‌شوند و برای تولیدکنندگان (جهت رقابت) و مشتریان قیمت کم را به همراه دارد، همچنین رقابت‌پذیری عرضه کالا را بالا می‌برد و هزینه‌های حمل‌ونقل، انبارداری، خواب سرمایه و غیره را کم و به صفر می‌رساند.
دادن اطلاعات به مردم جهت تصمیم‌گیری بهتر، راهنمایی کردن آن‌ها برای بهبود کیفیت زندگی با توجه به امکانات و توانمندی‌ها، یعنی بازاریابی شبکه‌ای؛ به‌عنوان مثال بابت فروشگاه، کالا، خدمات، وکیل، دکتر، مهندس، وسایل، کانال، روزنامه، فیلم، مجله و شبکه تلویزیونی که معرفی کرده و پیشنهاد داده‌اید، البته بابت هیچ‌کدام حق‌الزحمه‌ای عایدتان نمی‌شود! درصورتی که می‌توانستید بابت همه این‌ها پول بگیرید (البته در آینده نزدیک این کار را خواهید کرد)، به شرطی که تصمیم بگیرید به جرگه بازاریاب‌های شبکه حرفه‌ای بپیوندید و کالا و خدمات را معرفی کنید.
وقتی مردم از بازاریابی شبکه‌ای که البته به بازاریابی چندسطحی هم معروف هست، حرف می‌زنند، از بازاریابی شبکه‌ای که پویا و پُرهیجان بوده و در سرتاسر دنیا به‌سرعت درحال گسترش است، درحقیقت صحبت می‌کنند.
بازاریابی شبکه‌ای چه در دوران رکود و چه در دوران رونق اقتصادی، فرصت‌های اقتصادی بسیار مطلوبی برای کارآفرینان، تولیدکنندگان و ارائه‌کنندگان خدمات ایجاد می‌کند.
بازاریابی شبکه‌ای یک صنعت و روش توزیع کالاست که بسیاری از صنایع برای فروش و یا توزیع کالا و خدماتشان از آن استفاده می‌کنند و عبارتند از: خدمات ارتباطی، کالای مربوط به بهداشت و سلامتی، مواد ویتامینه و معدنی، اسباب‌بازی، خدمات بیمه‌ها، صنایع دستی، صنعت گردشگری، صنایع معدنی، صنایع تبدیلی، غذایی و غیره.
این نوع بازاریابی به‌شدت و سرعت بالا در جهان درحال گسترش است؛ به‌طوری که بازاری از هشت تا 10 هزار میلیارد دلار را کشورهای چین، آمریکا، ژاپن (دارای سهم بالا تا حدود 20 الی 30 درصد)، آلمان و فرانسه در دست دارند که در کشورهای برزیل و مکزیک کمتر از سه درصد است و اشتغال آن در دنیا 150 میلیون نفر بوده که در آمریکا 25 میلیون، در چین بالای 70 میلیون، در تایوان 6 میلیون و در کشورهای مالزی، اندونزی، ژاپن، مکزیک و تایلند بیش از چهار میلیون است؛ طبق اطلاعات و آمار «انجمن فروش مستقیم (DSA)» هر هفته بیش از 150 هزار نفر از مردم دنیا به شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای می‌پیوندند.
بازاریابی الکترونیکی همان اهداف بازاریابی سنتی که جذب مشتری و حفظ آن است را دنبال می‌کند که فناوری ارتباطات باعث به‌وجود آمدن فرصت جدید برای تعریف دوباره ارتباط بین فروشنده و مشتری می‌شود.
استفاده از روش‌های بازاریابی الکترونیک موجب تقویت ارتباط میان مشتری و فروشنده از طریق درک خواسته‌ها و نیازهای مشتری و وابسته کردن او به کالاها و خدمات فروشنده می‌شود و البته با توجه به امکان برقراری ارتباط تک‌به‌تک در بازاریابی الکترونیک، فروشنده باید شناخت صحیحی از مشتریان خود داشته باشند. هرچه میزان شناخت شما از مشتریان خود (نیازها، خواسته‌ها، علایق و سلیقه‌ها) بیشتر باشد، به همان اندازه فرآیند بازاریابی الکترونیک شما مؤثرتر و بهتر عمل خواهد کرد؛ یعنی درحقیقت پایه بازاریابی شما مؤثرتر و بهتر عمل کرده که آن بازاریابی شبکه‌ای است.
بازاریابی الکترونیکی یک عملکرد خاص که تنها با فروش محصولات و خدمات در ارتباط باشد، نیست؛ بلکه فرآیندی مدیریتی است برای اداره کردن ارتباط ایجادشده میان سازمان و مشتری که سه ویژگی یکپارچگی، میانجیگری و واسطه‌گری را شامل می‌شود و چهار مرحله اصلی 1- تهیه و تدارکات 2- ارتباط 3- تحویل کالا 4- خدمات پس از فروش دارد؛ مانند شرکت جهانی آمازون که ثروتمندترین شرکت دنیاست.
تجارت مشارکتی
تجارت مشارکتی (collaborative commerce) یا (c-conmmerce) نوعی از تجارت الکترونیکی است که در آن شرکای متعددی می‌توانند در برنامه‌ریزی، طراحی، توسعه ساخت، تحقیق و پژوهش، ارائه خدمات و مشارکت کنند.
تجارت مشارکتی نقطه مرکزی کنترل بازار الکترونیکی است که معمولاً دارای یک مالک حقیقی به حقوقی بوده، معمولاً یک (collaboratio c- hub) شامل چنین فضای مشارکتی است که اصطلاحاً c- space خوانده می‌شود و در آن‌ها شرکا می‌توانند با یکدیگر داده و اطلاعات تبادل کنند که بر سرویس‌های وب (web services) زنجیره تأمین توسعه‌یافته و پورتالهاب شرکتی و سازمانی به‌صورت یکپارچه داخلی و یکپارچه خارجی استوار است.
نیاز به تطبیق‌پذیری و انعطاف‌پذیری در محیط کسب‌وکار الکترونیکی منجر به یکپارچه‌سازی شبکه می‌شود.
ایجاد بازاریابی الکترونیکی و نهایتاً تجارت مشارکتی که زیرساخت آن بازاریابی شبکه‌ای است، ایجاد و توسعه شبکه شایستگی (competency network) را به همراه دارد که از مزیت‌های آن رقابتی بوده که با اشتراک‌گذاری آن اتفاق می‌افتد؛ از شرکت‌های فعال و رو به رشد می‌شود به دیجی‌کالا در ایران اشاره کرد.
فرآیند عملیاتی بازاریابی شبکه‌ای چیست؟
مفهوم بازاریابی شبکه‌ای ساده است و از دو اصل اساسی تشکیل شده، نخست شرکتی که به‌منظور فروش کالا و یا ارائه خدماتش به مشتریان خود از نمایندگان مستقل یا توزیع‌کنندگان کمک می‌گیرد؛ به همین دلیل است که به آن فروش مستقیم می‌گویند. در این شیوه توزیع شرکت از هزینه‌هایی که در تجارت سنتی نوعاً به‌سبب بودن واسطه‌های فروش به‌وجود می‌آید، معاف می‌شود. در فروش مستقیم دیگر نیازی به مکان تجاری برای عرضه خرده کالاها و یا تبلیغات پُرهزینه نیست، در این شیوه نمایندگان مستقل با به‌کارگیری بسیاری از تمهیدات بازاریابی، کالاها و خدمات را به نحوی پویا به مجری فروش می‌رسانند؛ دوم اینکه در این شیوه نمایندگان مستقل این فرصت را می‌یابند که سازمان فروش مستقل و شبکه بازاریاب‌های خود را بسازند.
مزیت‌های بازاریابی شبکه‌ای: قلمرو و فعالیت یک بنگاه اقتصادی بی‌حدومرز است، در فروش سنتی ممکن بوده که محدوده مشخصی به شما محول شود (با توجه به محدودیت‌ها و توانمندی‌ها) و شما موظف هستید براساس آن چهارچوب عمل کنید و هیچ‌گاه از آن حدومرز خارج نشده و چنان رابطه‌ای آمیخته با مشکلات و ناامیدی‌هایی است. برای مثال اگر وقتتان را صرف مشتری مهمی کرده باشید و بعد آن مشتری به فرد دیگری مراجعه کند، این مسئله موجب ناراحتی شما می‌شود و یا اگر شرکتی در محدوده شما تأسیس شود، در چنین شرایطی هیچ انگیزه‌ای برای پیشبرد تجارت به خارج از محدوده اختیارات شما نخواهید داشت و این موقعیت برای هرکسی می‌تواند زیان‌بار باشد؛ بازاریابی شبکه‌ای هیچ حدومرز جغرافیایی نمی‌شناسد. عرضه فعالیت شما همه‌جاست؛ باز بودن عرصه فعالیت شما بدان معنی بوده که همیشه وضع اقتصاد در برخی جاها خوب است و در برخی جاها بد، اگر در جایی وضع اقتصاد خوب است، خُرده‌فروشی شما جواب خواهد داد و اگر وضع اقتصاد نامطلوب است، مردم به دنبال فرصتی هستند که درآمد اضافی داشته باشند، این بدان معناست که شما در آنجا می‌توانید مجموعه خوبی بسازید، در هر صورت در بازاریابی شبکه‌ای برنده خواهید بود.
