آیت الله عندلیب همدانی در نوشتاری با عنوان «معیار ادب» این گونه آورده است:
آیت الله عندلیب همدانی در نوشتاری با عنوان «معیار ادب» این گونه آورده است:
امام حسن عسکری علیه السلام:
«کَفاکَ ادباً تَجنُّبُکَ ما تَکرهُ مِن غَیرکَ»
در «ادب» تو همین بس که آنچه برای دیگران نمی‌پسندی، خود نیز از آن دوری کنی.
بحارالانوار (ط-بیروت) ج ۶۶، ص۴۰۷
انسان با سرشت پاک خود بین زیبایی و زشتی فرق می‌گذارد، و زیبا را از هر کس زیبا می‌بیند و زشت را زشت، بنابر این نباید اگر گفتار و رفتار زشت از دیگران سرزد زشت بشمرم و موضع گیری کنم، ولی اگر از خودم یا اطرافیانم یا هم مسلکانم صورت گرفت تقبیح نکنم.
گفتار امام علیه السلام مطلق است یعنی: ادب آن است که با همگان چه کوچک، چه بزرگ و چه آشنا، چه غیر آشنا و چه هم فکران خود، چه مخالفان خویش با زیبایی سخن بگوید و به زیبایی رفتار کند، و آنچه برای خود نمی‌پسندد برای هیچ‌کس نپسندد.
امیر المؤمنین علیه السلام در نامه به فرزندش (نامه ۳۱ نهج البلاغه) می‌فرماید:
یَا بُنَیَّ اجْعَلْ نَفْسَکَ مِیزَاناً فِیمَا بَیْنَکَ وَ بَیْنَ غَیْرِکَ فَأَحْبِبْ لِغَیْرِکَ مَا تُحِبُّ لِنَفْسِکَ وَ اکْرَهْ لَهُ مَا تَکْرَهُ لَهَا وَ لَا تَظْلِمْ کَمَا لَا تُحِبُّ أَنْ تُظْلَمَ وَ أَحْسِنْ کَمَا تُحِبُّ أَنْ یُحْسَنَ إِلَیْکَ وَ اسْتَقْبِحْ مِنْ نَفْسِکَ مَا تَسْتَقْبِحُهُ مِنْ غَیْرِکَ وَ ارْضَ مِنَ النَّاسِ بِمَا تَرْضَاهُ لَهُمْ مِنْ نَفْسِکَ وَ لَا تَقُلْ مَا لَا تَعْلَمُ وَ إِنْ قَلَّ مَا تَعْلَمُ وَ لَا تَقُلْ مَا لَا تُحِبُّ أَنْ یُقَالَ
پسرم برای ارتباط صحیح با دیگران خود را معیار و میزان قرار بده، پس آنچه براى خود دوست می‌دارى براى دیگران نیز دوست بدار؛ و آن چه را برای خودت خوش نداری براى او نیز خوش ندار؛ و ستم مکن چنانکه دوست ندارى بر تو ستم شود و زیبا رفتار کن چنانکه دوست می دارى با تو زیبا رفتار کنند؛ و هر گفتار و رفتاری را که انجامش را توسط مردم زشت می دارى براى خود نیز زشت بدان، و از رفتار مردم نسبت به خودت به آن خشنود و راضی باش که اگر خودت بودی همان رفتار را داشتی (توقع بی جا از مردم نداشته باش) و مگو آنچه را که نمی‌دانى، هر چند آن چه را که می‌دانى اندک باشد و مگو آنچه را دوست ندارى به تو گفته شود.
با توجه به روایات دیگر آدمی وقتی عادل است و با انصاف که انسان‌ها را همچون نیمی از خود بشمرد و بین خود و دیگران تفاوتی قائل نشود و آن چه را برای خود می‌پسندد برای آن‌ها هم بپسندد و آن چه انجامش را نسبت به خود قبیح می‌داند، برای همگان قبیح و زشت بشمرد.
بنا براین باید واژه ادب را با واژه‌های انصاف و عدالت معنی و تفسیر کرد.
منبع: شفقنا
امام حسن عسکری علیه السلام:
«کَفاکَ ادباً تَجنُّبُکَ ما تَکرهُ مِن غَیرکَ»
در «ادب» تو همین بس که آنچه برای دیگران نمی‌پسندی، خود نیز از آن دوری کنی.
بحارالانوار (ط-بیروت) ج ۶۶، ص۴۰۷
انسان با سرشت پاک خود بین زیبایی و زشتی فرق می‌گذارد، و زیبا را از هر کس زیبا می‌بیند و زشت را زشت، بنابر این نباید اگر گفتار و رفتار زشت از دیگران سرزد زشت بشمرم و موضع گیری کنم، ولی اگر از خودم یا اطرافیانم یا هم مسلکانم صورت گرفت تقبیح نکنم.
گفتار امام علیه السلام مطلق است یعنی: ادب آن است که با همگان چه کوچک، چه بزرگ و چه آشنا، چه غیر آشنا و چه هم فکران خود، چه مخالفان خویش با زیبایی سخن بگوید و به زیبایی رفتار کند، و آنچه برای خود نمی‌پسندد برای هیچ‌کس نپسندد.
امیر المؤمنین علیه السلام در نامه به فرزندش (نامه ۳۱ نهج البلاغه) می‌فرماید:
یَا بُنَیَّ اجْعَلْ نَفْسَکَ مِیزَاناً فِیمَا بَیْنَکَ وَ بَیْنَ غَیْرِکَ فَأَحْبِبْ لِغَیْرِکَ مَا تُحِبُّ لِنَفْسِکَ وَ اکْرَهْ لَهُ مَا تَکْرَهُ لَهَا وَ لَا تَظْلِمْ کَمَا لَا تُحِبُّ أَنْ تُظْلَمَ وَ أَحْسِنْ کَمَا تُحِبُّ أَنْ یُحْسَنَ إِلَیْکَ وَ اسْتَقْبِحْ مِنْ نَفْسِکَ مَا تَسْتَقْبِحُهُ مِنْ غَیْرِکَ وَ ارْضَ مِنَ النَّاسِ بِمَا تَرْضَاهُ لَهُمْ مِنْ نَفْسِکَ وَ لَا تَقُلْ مَا لَا تَعْلَمُ وَ إِنْ قَلَّ مَا تَعْلَمُ وَ لَا تَقُلْ مَا لَا تُحِبُّ أَنْ یُقَالَ
پسرم برای ارتباط صحیح با دیگران خود را معیار و میزان قرار بده، پس آنچه براى خود دوست می‌دارى براى دیگران نیز دوست بدار؛ و آن چه را برای خودت خوش نداری براى او نیز خوش ندار؛ و ستم مکن چنانکه دوست ندارى بر تو ستم شود و زیبا رفتار کن چنانکه دوست می دارى با تو زیبا رفتار کنند؛ و هر گفتار و رفتاری را که انجامش را توسط مردم زشت می دارى براى خود نیز زشت بدان، و از رفتار مردم نسبت به خودت به آن خشنود و راضی باش که اگر خودت بودی همان رفتار را داشتی (توقع بی جا از مردم نداشته باش) و مگو آنچه را که نمی‌دانى، هر چند آن چه را که می‌دانى اندک باشد و مگو آنچه را دوست ندارى به تو گفته شود.
با توجه به روایات دیگر آدمی وقتی عادل است و با انصاف که انسان‌ها را همچون نیمی از خود بشمرد و بین خود و دیگران تفاوتی قائل نشود و آن چه را برای خود می‌پسندد برای آن‌ها هم بپسندد و آن چه انجامش را نسبت به خود قبیح می‌داند، برای همگان قبیح و زشت بشمرد.
بنا براین باید واژه ادب را با واژه‌های انصاف و عدالت معنی و تفسیر کرد.
منبع: شفقنا
